Peter vertelt: Use it or lose it

Peter 100x133Op BBC1 zag ik een interessant programma over ouder worden en wat je er tegen kunt doen. Gezond eten is een factor, die ouderdomsziekten tegen gaat. Veel groenten, fruit en noten en weinig vlees en vis.

Bewegen is een andere belangrijke factor die het verouderingsproces vertraagt en zelfs vermindert. En nu komt het: Dansen levert de beste resultaten op in de strijd tegen de aftakeling van lijf, leden en geest.

Bij het ouder worden, al na je dertigste, neemt de hoeveelheid spiermassa af, terwijl de hoeveelheid vet om de spieren toeneemt. Bewegen helpt dit proces te stoppen en geeft zelfs een toename van spiermassa. Dit kan experimenteel aangetoond en gemeten worden. Men heeft in Duitsland een onderzoek gedaan van een half jaar waarbij een dansgroep vergeleken werd met een fitnessgroep in de sportschool. Beide groepen kregen dezelfde muziek te horen, trainden even lang en bestonden uit ouderen, die niet in leeftijd verschilden. Voorafgaand aan het experiment werd van iedereen de hoeveelheid spiermassa gemeten en 6 maanden later opnieuw. Beide groepen profiteerden van de beweging en hadden een half jaar later een significante verhoging van hun spiermassa. De dansgroep vertoonde echter de meeste verbetering.  Hoe komt dit? De verklaring is dat stimulatie van de zenuwen een positief effect heeft op verhoging van de spiermassa. In tegenstelling tot op de fiets zitten, op de loopband of op vergelijkbare apparaten te oefenen (is natuurlijk goed voor de conditie, maar dat is het rijden van dansen ook) doet dansen een beroep op een veel gevarieerdere stimulatie van zenuwen. Bij dansen gebruik je alle ledematen. Bovendien is de beweging niet repetitief zoals bij ‘spinnen’. Tot slot dien je ook nog eens ritmisch op de muziek te bewegen en rekening te houden met je partner. Kortom je doet een beroep op vrijwel alle zintuigen. Verder doet dansen een beroep op je geheugen. Je moet de dansen leren en bij het leren van nieuwe dansen worden niet alleen nieuwe zenuwgroepen gestimuleerd, maar ontstaan er tevens meer dendrieten in je brein, waardoor je slimmer wordt (aangetoond in een Japans onderzoek bij oude ratten, die meer beweging kregen en in een stimulusrijke omgeving geplaatst werden – zij hadden significant meer dendrietvorming dan de oude ratten, die in de controle groep zaten zonder beweging en prikkelende omgeving). Dit alles vermindert ouderdomsprocessen. Dus … Wil je niet indutten sluit je dan niet af voor het leren van nieuwe dingen, maar open jezelf hiervoor.

In de aankondiging van de voorjaarscursus van 2016 heb ik niet voor niets ‘use it or lose it‘ gebruikt.

Juist het oefenen van dingen, die nog niet goed gaan of die je moeilijk vindt zijn de zaken waar je de meeste winst kunt boeken.

Ik kan een kunstschaatser geen dubbele Axel leren zonder deze te oefenen, ook al kom je rotaties te kort. Hetzelfde geldt voor dansen met achterwaartse bogen. Oefen je deze niet dan komen ze niet vanzelf.

Maar vergeet het plezier van het bewegen op muziek niet. Leef je uit op de muziek. Wordt schaatsen een heilig moeten dan ervaar je stress, waardoor er cortisol aangemaakt wordt, dat je ontvankelijk maakt voor hart en vaatziekten. Oefen serieus, maar met een knipoog. Het hoeft niet perfect te zijn. Je hoeft niet alles te kunnen.

Wellicht zijn jullie je er niet van bewust dat we niet alleen ijsdansen oefenen, maar tevens een zeer sophisticated vorm van bewegingstherapie doen. En dat alles voor de prijs van één.

Peter P. Moormann,  8 april 2016

Peter Moorman studeerde psychologie aan de universiteit van Leiden en promoveerde op sportpsychologie met als thema kunstschaatsen. Tot zijn pensionering werkte hij aan de Universiteit Leiden bij de sectie Klinische Psychologie. Hij was voorzitter van de Vereniging voor Sportpsychologen in Nederland (VSPN). Tot op dit moment geeft hij nog free lance onderwijs aan de VU in het kader van de Postdoctorale Opleiding tot Sportpsycholoog (POPS).

Terug naar boven       Terug naar Rubrieken       Home Page